beslenme bozukluğu ne demek?

Beslenme Bozukluğu

Beslenme bozukluğu, bireyin yeme alışkanlıklarında ve besin alımında ciddi sorunlar yaşadığı, fiziksel ve psikolojik sağlığını olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu bozukluklar, yiyeceklerle ilgili düşünceler, duygular ve davranışlar üzerinde yoğunlaşır ve genellikle bireyin vücut ağırlığı, şekli veya imajı ile aşırı derecede meşgul olmasına neden olur. Beslenme bozuklukları sadece bir diyet meselesi değildir; altında yatan psikolojik, duygusal ve sosyal faktörleri barındıran karmaşık durumlardır.

Temel Özellikler:

• Anormal Yeme Alışkanlıkları: Aşırı kısıtlama, tıkınırcasına yeme, kusma, aşırı egzersiz gibi davranışlar görülebilir.
• Vücut İmajı ile Aşırı Meşguliyet: Birey, vücut ağırlığı ve şekli konusunda sürekli endişe duyar, kendini eleştirir ve değerlendirmesi bu faktörlere bağlıdır.
• Psikolojik Sorunlar: Anksiyete, depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklar beslenme bozukluklarına eşlik edebilir veya tetikleyebilir.
• Fiziksel Sağlık Sorunları: Beslenme eksiklikleri, organ hasarı, hormonal dengesizlikler gibi ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.

Beslenme Bozukluğu Türleri:

• Anoreksiya Nervoza: Aşırı kilo alma korkusuyla karakterize, aşırı kısıtlayıcı yeme davranışı ve düşük vücut ağırlığı ile kendini gösterir.
• Bulimiya Nervoza: Tıkınırcasına yeme atakları ve ardından kilo alımını engellemek için kusma, laksatif kullanımı gibi davranışlarla karakterizedir.
• Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu: Kontrol kaybı eşliğinde kısa sürede büyük miktarda yiyecek tüketme ataklarıdır. Kusma gibi telafi edici davranışlar görülmez.
• Diğer Belirlenmiş Beslenme veya Yeme Bozukluğu (DBYBB): Yukarıdaki tanı kriterlerini tam olarak karşılamayan, ancak yine de klinik olarak anlamlı sıkıntıya veya işlevsellikte bozulmaya neden olan yeme bozukluklarıdır (Örneğin, atipik anoreksiya nervoza, gece yeme sendromu).
• Kaçıngan/Kısıtlı Yiyecek Alım Bozukluğu: Yiyeceklerin dokusu, tadı, kokusu veya görünümü nedeniyle belirli yiyecekleri yemekten kaçınma veya yemeği kısıtlama durumudur. Bu durum genellikle kilo alma korkusuyla ilişkili değildir.

Nedenleri:

Beslenme bozukluklarının nedenleri karmaşıktır ve genetik, biyolojik, psikolojik, sosyal ve kültürel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkabilir.

• Genetik Yatkınlık: Ailede beslenme bozukluğu öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
• Psikolojik Faktörler: Düşük özsaygı, mükemmeliyetçilik, travma, stres gibi faktörler beslenme bozukluklarını tetikleyebilir.
• Sosyal ve Kültürel Etkiler: Medya, sosyal medya ve popüler kültürün dayattığı ideal vücut imajı, bireyler üzerinde baskı yaratabilir ve yeme alışkanlıklarını olumsuz etkileyebilir.

Tedavi:

Beslenme bozuklukları tedavi edilebilir durumlardır. Tedavi genellikle multidisipliner bir yaklaşımı içerir ve psikoterapi, beslenme danışmanlığı ve ilaç tedavisi gibi yöntemleri kapsayabilir. Erken teşhis ve tedavi, iyileşme şansını artırır ve uzun vadeli sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı olur.